ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเดินทางนักท่องเที่ยว

แรงจูงใจ

         แรงจูงใจของนักท่องเที่ยวแตกต่างไปจากแรงจูงใจในวิชาจิตวิทยา หรือแรงจูงใจของนักท่องเที่ยวเป็นแนวคิดที่เป็นแบบลูกผสมระหว่างแนวคิดทางจิตวิทยา (Psychological) ผสมกับแนวคิดทางด้านสังคมวิทยา แรงจูงใจของนักท่องเที่ยวจึงหมายถึงเครือข่าย  ทั้งหมดของพลังทางวัฒนธรรมและพลังทางชีววิทยา ซึ่งเป็นตัวกำหนดพฤติกรรมทางการท่องเที่ยว

ทฤษฎีต่างๆ เกี่ยวกับแรงจูงใจของนักท่องเที่ยว
        1. ทฤษฎีลำดับขั้นแห่งความต้องการจำเป็น (Hierarchy of needs) Maslow กล่าวว่า มนุษย์เป็นสัตว์ที่มีความต้องการและจะแสดงพฤติกรรมต่างๆ เพื่อตอบสนองความต้องการ และความต้องการของมนุษย์ไม่มีวันจบสิ้น Maslow ได้เสนอลำดับขั้นของความต้องการทั้งหลายรวม 5 ขั้น ดังนี้



ลำดับขั้นแห่งความต้องการจำเป็นของ Maslow

        ขั้นที่ 1  ล่างสุดคือ ความต้องการทางสรีระ หรือความต้องการทางร่างกาย ซึ่งเป็นความต้องการที่จะมีชีวิตอยู่รอด เช่นต้องการน้ำดื่ม ยารักษาโรค
       ขั้นที่  2  ความต้องการในระดับถัดไปจะเริ่มมีบทบาทขึ้น คือความต้องการที่จะได้รับความปลอดภัยซึ่งรวมไปถึงการปกป้องคุ้มครอง
       ขั้นที่  3  ความต้องการความรักและการเป็นที่ยอมรับของกลุ่ม มนุษย์เข้าไปอยู่ในกลุ่มใดก็ต้องการให้ตนเป็นที่รักและยอมรับในกลุ่มที่ตนอยู่
        ขั้นที่ 4  ความต้องการได้รับการยกย่องจากผู้อื่น เป็นความต้องการในลำดับต่อมา ซึ่งความต้องการในชั้นนี้ถ้าได้รับจะก่อให้เกิดความภาคภูมิใจตนเอง
        ขั้นที่ 5  ความต้องการในการเข้าใจและรู้จักตนเอง เป็นความต้องการชั้นสูงของมนุษย์ ซึ่งน้อยคนที่จะประสบได้ถึงขั้นนี้

        2. ทฤษฎีขั้นบันไดแห่งการเดินทาง (Philip Pearce) ประยุกต์ทฤษฎีของ Maslow  แต่แตกต่างตรงที่ในลำดับขั้นแห่งความต้องการของนักท่องเที่ยว
        ความต้องการที่จะได้รับความพึงพอใจอย่างสูงสุด
ผู้อื่นกำหนด     ความตื่นเต้น ความน่าพิศวง ความแปลกใหม่
ตัวเองกำหนด  ความต้องการลิ้มรส ความหิวกระหาย ความต้องการทางเพศ การผ่อนคลาย
        ความต้องการความปลอดภัยมั่นคง
ผู้อื่นกำหนด     ความต้องการความปลอดภัยเช่นคนอื่น
ตัวเองกำหนด  ความต้องการที่จะดำรงชีวิตอยู่อย่างมั่นคง มีความปลอดภัย
        ความต้องการสร้างสัมพันธภาพ  
ผู้อื่นกำหนด     ความต้องการที่จะรับความเป็นมิตรที่ผู้อื่นหยิบยื่นให้
ตัวเองกำหนด  ความต้องการที่จะให้ความเป็นมิตร และความรักแก่ผู้อื่น
        ความต้องการความภูมิใจและการพัฒนาตนเอง
ผู้อื่นกำหนด     ความต้องการการยอมรับนับถือจากผู้อื่น
ตัวเองกำหนด   ความต้องการที่จะพัฒนาทักษะของตนเอง
       ความต้องการที่จะได้รับความพึงพอใจอย่างสูงสุด
ความต้องการความสำเร็จแห่งตน และความต้องการที่จะได้รับประสบการณ์อันหลากหลาย
       
        3. แรงจูงใจวาระซ่อนเร้น (Hidden Agenda) ของ Crompton   มี 7 ประการดังนี้
1).การหลีกหนีจากสภาพแวดล้อมที่จำเจ
2).การสำรวจและประเมินตนเอง
3).การพักผ่อน
4).ความต้องการเกียรติภูมิ
5).ความต้องการที่จะถอยกลับไปสู่สภาพดั้งเดิม
6).กระชับความสัมพันธ์ทางเครือญาติ
7).การเสริมสร้างการปะทะสังสรรค์ทางสังคม
       
        4. แรงจูงใจทางการท่องเที่ยวในทัศนะของ Swarbrooke  จำแนกแรงจูงใจสำคัญที่ทำให้คนเดินทางแบ่งออกเป็น 6 ชนิด คือ
1).แรงจูงใจทางด้านสรีระหรือทางกายภาพ
2).แรงจูงใจทางด้านวัฒนธรรม
3).การท่องเที่ยวเพื่อตอบสนองอารมณืความรู้สึกบางอย่าง
4).การท่องเที่ยวเพื่อให้ได้มาเพื่อสถานภาพ
5).แรงจูงใจในการพัฒนาตนเอง
6).แรงจูงใจส่วนบุคคล

แนวโน้มของแรงจูงใจของนักท่องเที่ยว 

Pearce, Morrison และ Rutledge (1988)  ได้นำเสนอแรงจูงใจของนักท่องเที่ยว 10 ประการดังนี้
          1.แรงจูงใจที่ได้สัมผัสสิ่งแวดล้อม
          2.แรงจูงใจที่ได้พบปะกับคนในท้องถิ่น
          3.แรงจูงใจที่จะเข้าใจวัฒนธรรมท้องถิ่นและประเทศเจ้าบ้าน
          4.แรงจูงใจที่จะเสริมสร้างสัมพันธภาพภายในครอบครัว
          5.แรงจูงใจที่จะได้พักผ่อนในสภาพแวดล้อมที่น่าสบาย
          6.แรงจูงใจที่จะได้ทำกิจกรรมที่นักท่องเที่ยวสนใจและฝึกทักษะ
          7.แรงจูงใจที่จะมีสุขภาพดี
          8.แรงจูงใจที่จะได้รับการคุ้มกันและความปลอดภัย
          9.แรงจูงใจที่จะได้รับการยอมรับนับถือและได้รับสถานภาพทางสังคม
          10.แรงจูงใจที่จะให้รางวัลแก่ตัวเอง

โครงสร้างพื้นฐานในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว
          หมายถึง องค์ประกอบพื้นฐานในการรองรับการท่องเที่ยวทั้งระบบ ทำให้เกิดความสะดวกรวดเร็วในการดำเนินธุรกิจเกี่ยวกับการท่องเที่ยว
          โครงสร้างพื้นฐานหลักๆ ในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว ได้แก่
1. ระบบไฟฟ้า จะต้องมีใช้อย่างเพียงพอ ทั่วถึง และใช้การได้ดี ไม่ก่อให้เกิดความเสียหายหรือก่อให้เกิดอันตรายต่อผู้ใช้บริการ
2.ระบบประปา  ควรมีความสะอาด ถูกหลักอนามัย มีปริมาณเพียงพอ และมีการกระจายอย่างทั่วถึง เพื่อให้บริการแก่นักท่องเที่ยว
3.ระบบสื่อสารโทรคมนาคม  หมายรวมถึง  โทรศัพท์มีสาย/ไร้สาย ไปรษณีย์ โทรเลข โทรสาร และไปรษณีย์อิเลกโทรนิกส์
4.ระบบการขนส่ง ประกอบไปด้วย
>> ระบบการเดินทางทางอากาศ
>> ระบบเดินทางทางบก
>> ระบบเดินทางทางน้ำ
5.ระบบสาธารณสุข  ควรมีระบบสาธรณสุขที่ทันสมัย  สะดวก  รวดเร็ว  และปลอดภัย โดยควรมีสถานพยาบาลที่มีค่ารักษาที่ยุติธรรม

ปัจจัยที่ส่งเสริมการท่องเที่ยวในแต่ละภูมิภาค
1.ปัจจัยทางภูมิศาสตร์ เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ 
   1.1 ลักษณะภูมิประเทศ  จะมีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา อันเป็นผลมาจากการเปลี่ยนแปลงของเปลือกโลก มีการเปลี่ยนแปลงไม่เท่ากัน และไม่เหมือนกัน การเปลี่ยนแปลงของเปลือกโลกมี 2 ลักษณะคือ การเปลี่ยนแปลงจากภายในเปลือกโลก  กับ การเปลี่ยนแปลงบริเวณผิวโลก
   1.2  ลักษณะภูมิอากาศ สภาพอากาศที่แตกต่างกันในแต่ละพื้นที่อาจทำให้พบสภาพภูมิประเทศที่สวยงามแตกต่างกันได้
2.ปัจจัยทางวัฒนธรรม
   หมายถึง วิถีการดำเนินชีวิตของคนในสังคม นับตั้งแต่วิธ๊การกิน อยู่ การแต่งกาย การทำงาน วิธีพักผ่อน วิธีแสดงอารมณ์ วิธีสื่อความ วิธีจารจรและขนส่ง วิธีรว่มเป็นหมู่คณะ วิธีแสดงความสุขทางใจ

 
       

                                               คำถามท้ายบทที่ 3

1. ทฤษฏีลำดับขั้นแห่งความต้องการจำเป็นของ Maslow นำมาใช้อธิบายพฤติกรรมการท่องเที่ยวได้อย่างไร
ตอบ กล่าวไว้ว่า มนุษย์เป็นสัตว์ที่มีความต้องการและมนุษย์จะแสดงพฤติกรรมต่างๆออกมาเพื่อที่จะตอบสนองความต้องการและความต้องการจำเป็นต่างๆของมนุษย์จะไม่มีวันจบสิ้นเมื่อความต้องการอย่างหนึ่งได้รับการตองสนองแล้ว ความต้องการอีกระดับหนึ่งจะเกิดมาแทนที่


2. แรงจูงใจที่ทำให้นักท่องเที่ยวเดินทางไปยังสถานที่ต่างๆ มีอะไรบ้าง
ตอบ   >>> มี 10 ประเภท ดังนี้ 

          1.แรงจูงใจที่จะได้สัมผัสสิ่งแวดล้อม
          2.แรงจูงใจที่จะไดพบปะกับคนในท้องถิ่น
          3.แรงจูงใจที่จะได้เข้าใจวัฒนธรรมท้องถิ่นและประเทศเจ้าบ้าน
          4.แรงจูงใจที่จะเสริมสร้างสัมพันธภาพในครอบครัว
          5.แรงจูงใจที่จะไดพักผ่อนในสภาพแวดล้อมที่สบาย
          6.แรงจูงใจที่จะได้ทำกิจกรรมที่นักท่องเที่ยวสนใจและฝึกทักษะ
          7.แรงจูงใจที่จะมีสุขภาพดี
          8.แรงจูงใจที่ไดรับการคุ้มกันและความปลอดภัย
          9. แรงจูงใจที่จะได้รับการยอมรับนับถือและได้รับสถานภาพทางสังคม
         10.แรงจูงใจที่จะให้รางวัลกับตัวเอง

3. จงอธิบายโครงสร้างพื้นฐานในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว
ตอบ โครงสร้างพื้นฐานหลักๆในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว ได้แก่
            · ระบบไฟฟ้า จะต้องมีใช้เพียงพอ ทั่งถึงและใช้การได้ดี
            · ระบบประปา ควรมีความสะอาด ถูกหลักอนามัย มีปริมาณเพียงพอและมีการกระจายอย่างทั่วถึง
            · ระบบสื่อโทรคมนาคม ต้องมีความสะดวก รวดเร็ว มีปริมาณหน่วยที่เพียงพอ
            · ระบบการขนส่ง ควรมีเส้นทางการคมนาคมครอบคลุมทุกพื้นที่ และให้มีความเชื่อมโยงกัน
           · ระบบสาธารณสุข ต้องทันสมัย สะดวก รวดเร็วและปลอดภัย และควรมีสถานพยาบาลในท้องถิ่น

4. ลักษณะภูมิประเทศและภูมิอากาศ มีความสำคัญอย่างไรกับการท่องเที่ยว
ตอบ การท่องเที่ยวจำเป็นที่จะต้องพึงพาธรรมชาติ ดังนั้นลักษณะภูมิประเทศและภูมิอากาศ จึงมีความสำคัญกับการท่องเที่ยว เพราะปัจจัยที่ธรรมชาติสร้างขึ้นมาเป็นสิ่งที่ดึงดูดใจทางการท่องเที่ยวได้อย่างมาก ทำให้ลักษณะภูมิประเทศและภูมิอากาศ มีความสำคัญกับการท่องเที่ยว